Espargo-fèro
Asparagus acutifolius
Asparagaceae
Àutri noum : Aspàrgou, Espargasso, Roumanin-couniéu, Roumiéu-couniéu, Pèd-de-Róumi.
Nom en français : Asperge sauvage.
Descripcioun :L'espargo-fèro es uno planto bèn couneigudo de nòsti garrigo e éusiero. A la fin de l'ivèr sort de terro, èi lou moumen de l'acampa ! Pièi la tijo devèn duro coume uno co-rudo. Flouris tardié, raramen avans juliet.
Usanço :Coume l'avèn di, s'acampo à la primo pèr li meleto. La planto èi proun bono pèr la santa, richo en vitamino (A, B, C, PP...) e en sau mineralo (P, Mn...). Fai pissa (óudour de 1,2-ditiole) e es un pau lachativo.
Port : Aubret
Taio : 0,4 à 2 m
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Asparagus
Famiho : Asparagaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 3 mm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Juliet à óutobre
Liò : Garrigo
- Éusiero
- Champino
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Asparagus acutifolius L., 1753
Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800